Top 5 najczęstszych zamienników cukru białego. Dla kogo?
Bardzo często przy wspólnym stole na poście dr Dąbrowskiej pada pytanie: a co z cukrem i słodzikami? Jakie są najlepsze? Kiedy stosować? Poniżej w skrócie opisujemy najczęściej spotykane zamienniki cukru białego oraz ich specyfikację.
1. Ksylitol
Cukier brzozowy (E967)
Indeks glikemiczny: 8
Kalorie: 2,4 kcal/g
Dozwolony w diecie cukrzycowej
Otrzymywany z kory brzozowej, intensywnie słodki, „zimny” w smaku, drobny, odporny na procesy termiczne. Należy do grupy polioli czyli alkoholi cukrowych i tylko nieznacznie podnosi poziom glukozy we krwi. Jego cudowną właściwością jest działanie bakterio i wirusobójcze. Zapobiega odkładaniu się kamienia nazębnego i rozwoju próchnicy. W jelicie grubym ksylitol ulega procesowi fermentacji i tym samym sprzyja zasiedlaniu i namnażaniu się pożądanych kultur bakterii à fizjologicznego mikrobiomu. Hamuje rozwój patogenów i grzybów. Zalecany przy przeroście Candidii ale tylko w przypadku kiedy odstawimy z diety całkowicie biały cukier bogaty w sacharozę, stanowiący główną pożywkę dla patogennych grzybów.
Ciekawostką jest fakt, że cukier brzozowy ma wysoką tolerancję na temperatury i świetnie nadaje się do wypieków i gotowania – zza wyjątkiem ciast drożdżowych- jego grzybobójcze właściwości zahamują wyrastanie ciast drożdżowych.
Nie ustalono górnej granicy spożycia cukru brzozowego. Jednak jest nadużywanie prowadzi do bolesnych wzdęć i biegunek. 50g dziennie jest dawką stabilną i bezpieczną.
2. Stewia
300 razy słodsza od cukru białego (E960)
Indeks glikemiczny: 0
Kalorie: 0
Dozwolona w diecie cukrzycowej
Roślina z Ameryki Środkowej i Południowej. Świetnie czuje się również na domowym parapecie . Słodki smak listkom stevii nadają glikozydy stewiolowe. Dokładnie tak jak w przypadku ksylitolu nie jest ona trawiona w przewodzie pokarmowym i stanowi pożywkę dla pożytecznego mikrobiomu. Stevia nie ma kalorii , dlatego stanowi świetny zamiennik innych słodzideł dla osób zmagających się z nadwagą. Nie podnosi poziomu glukozy we krwi tym samym nie pobudza również trzustki do produkcji insuliny. Jest produktem dedykowanym dla osób z cukrzycą oraz insulonoopornością. Pomaga również osobom z nadciśnieniem, zapobiega próchnicy jest bogata w miedź , mangan i żelazo.
WHO Światowa Organizacja Zdrowia uznała, że stewia nie posiada żadnych skutków ubocznych i nie wywiera szkodliwego działania na organizm ludzki.
Jak w przypadku każdego produktu spożywczego – zalecana jest jednak bezpieczna dawka do 60g dziennie.
Na rynku dostępna w proszku, pastylkach, koncentracie, płynie.
3. Erytrytol (E 968)
Indeks glikemiczny: 0
Kalorie: 0,2-0,4 kcal/g
Produkt dozwolony w diecie cukrzycowej
Ten naturalnie występujący w przyrodzie alkohol znaleźć można w melonach, winogronach, gruszkach, a także w pyłku kwiatowym. W celach spożywczych jednak , pozyskiwany jest z gliceryny oraz glukozy przy udziale drożdży. Podobnie jak ksylitol jest „chłodny” w smaku ale nie tak słodki. Bezpieczny w użytkowaniu. Organizm ludzki nie metabolizuje erytrolu jest on wydalany w formie niezmienionej z moczem. Nie powoduje wzrostu poziomu glukozy ani wyrzutów insuliny. Bardzo niska zawartość kalorii dedykuje erytrytol osobom borykającym się z nadwagą i otyłością. Przyspiesza proces leczenia z drożdżycy i chorób bakteryjnych. Jest silnym antyoksydantem chroniącym przed wolnymi rodnikami tlenowymi.
4. Cukier kokosowy
Indeks glikemiczny: 35-39!
Kalorie: 3,81kcal/g
Produkt zakazany w diecie cukrzycowej
Pozyskiwany z kwiatostanów i łodyg palmy kokosowej. Zawiera sacharozę, glukozę i fruktozę, a jego kaloryczność jest zbliżona do cukru białego. Miły w posmaku jednak niepolecany przy zaburzeniach gospodarki węglowodanowej i chorobach metabolicznych.
Syrop/cukier kokosowy to źródło wapnia, magnezu, żelaza, cynku i potasu. Zawarta w nim wit C w połączeniu ze związkami fenolowymi usuwa wolne rodniki tlenowe, jest więc antyoksydantem.
Zawartość inuliny działa kojąco na jelita i odżywia mikrobiotę jelitowego.
Podsumowując jest to dobry zamiennik cukru białego ale jego nadużywanie będzie miało identyczne skutki co nadużywanie cukru białego. Sprzyja więc powstawaniu : cukrzycy, insulinooporności , miażdżycy, otyłości . Działa tak samo jak syrop daktylowy , syrop z agawy i klonowy . Nie zalecany w cukrzycy.
5. Miód złoty cud natury
Indeks glikemiczny 53!!
Kalorie: 3,24 kcal/
Produkt dla cukrzyków? W dużą ostrożnością w niewielkich ilościach.
Najczęściej stosowany zamiennik cukru. Zawiera glukozę, fruktozę, sacharozę, kwasy organizczne, olejki eteryczne, związki polifenolowe, barwniki (karoteny), witaminy oraz mikroelementy.
Bardzo silny antyoksydant o działaniu przeciwzapalnym oraz stymulująco na układ odpornościowy. Jako naturalny prebiotym wspierają pracę jelit oraz mikrobioty. Działa bakteriobójczo, reguluje ciśnienie i poziom cholesterolu. Hamuje rozwój wirusów i grzybów. Wykorzystywany do słodzenia i gotowania tylko do temp.40st.C aby zachować jego cenne właściwości.
Miód pomimo swoich cudownych właściwości prozdrowotnych nie jest zalecany jako zamiennik cukru dla osób otyłych, cukrzyków oraz cierpiących na poważne wyrzuty insuliny (z tendencjami do hipoglikemii). Jego zawartość węglowodanów jest zbliżona do białego cukru.
Inne
Z innych mniej znanych dosładzaczy na rynku dostępne są również:
- Syrop z agawy
- Syrop daktylowy
- Syrop klonowy
- Lukrecja
- Kandyzowane owoce
- Tagatoza
- Melasa z trzciny cukrowej
- Melasa z chleba świętojańskiego
- Monkfruit czyli owoc mnicha
- Słody
- Neotam
- Cukier trzcinowy